برشی از کتاب دستور زبان فارسی نوشته دکتر غلامرضا ابراهیمی نشر ستاره جاوید:
دستور زبان فارسی دانشی است که ما را به درست نوشتن و درست گفتن وا می دارد . و یا به عبارتی دانشی را که از چگونگی کلمات فارسی،
و حالات مختلف آن در جمله گفتگو می کند، دستور زبان فارسی نامند.
هر زبان نیازمند به کلمه ها و واژه هایی است و هر کلمه از تعدادی حرف تشکیل شده است.
زبان فارسی دارای 33 حرف است که هشت حرف آن: ث- ح- ص- ض- ط- ظ- ع- ق مخصوص زبان عربی است و 4 حرف آن:
پ- گ- چ- ژ مخصوص زبان فارسی و بقیه در دو زبان مشترک هستند.
در زبان فارسی حرف الف در ابتدای کلمه نمی آید،مانند:
زیبا- کار، بنابراین نوشتن کلمه هایی مثل: آئین- پائیز- پائین و مانند آن غلط است و بجای آن بایدنوشت:
آیین – پاییز و پایین. همزه درکلماتی مثل: خانهء من – لانهء گنجشک- آشیانهء کلاغ و مانند آن.
در حقیقت ی است و بهتر است بشکل کامل نوشته شود مانند:
خانه ی من – لانه ی کنجشک و . . . در زبان فارسی حرف همزه فقط در ابتدای کلمه قرار می گیرد مانند ابرو- ایران- اسب.
فایده دستور زبان
واژه دستور را نخست میرزا حبیب اصفهانی نویسنده دستور سخن، در 1298 برای کتاب خود که مشتمل بر قواعد زبان فارسی و عربی است برگزید. از آن
زمان تاکنون دیگر اساتید همین لفظ را پسندیده، و کتاب های قواعد زبان فارسی را دستور زبان گفتند.
باید دانست که قواعد هر زبان، از خود زبان، یعنی آثار و نوشته ها و گفته های گویندگان بزرگ گرفته می شود. پس دستور در اینجا بمعنی فرمانی
نیست، که از کسی بکسی تحمیل گردد، بلکه مقصود دستور سخن است، و هر که بخواهد درست بگوید و درست بفهمد، ناگزیر باید روش بزرگان ادب را
دریابد و بکار بندد.
تخفیف در کلمه:
گاه برای شیرینی عبارت یا از روی ناچاری برخی از حروف یک کلمه را حذف می کنند که به این عمل تخفیف یا مخفف کردن می گویند: راه- چاه- اکنون- ماه-
خورشید که بصورت: ره- چه- کنون- مه- خور نوشته می شود.
تعریف جمله:
به مجموع چند کلمه که مفهومی را می رساند یا مطلبی را بیان می کند جمله می گویند و چون جمله از چند کلمه تشکیل می گردد بهتر است به کلماتی
که در جمله به کار می روند و اقسام آن بپردازیم.