داستان چیست

برشی از کتاب داستان چیست(آموزش داستان نویسی برای کودکان و نوجوانان) اثر سمیه عابد نشر ستاره جاوید 

داستان چیست؟

وقتی می گوییم داستان، باید توجه داشته باشیم که منظور ما از این کلمه چیست.

گاهی ما می گوییم:”  من داستان این انیمیشن را دوست ندارم.”

در اینجا منظور ما معنای عمومی داستان است؛ چرا که داستان هسته اصلی روایت، خاطره، شعرروایی، قصه و نمایش نامه است.

ولی اگر منظور ما دقیقا داستان باشد، باید بدانیم که واژه داستان تنها برای رمان و داستان کوتاه به کار برده می شود. در این حالت به آن داستان یا نوول

(Novel) می گویند که در اصطلاح فن داستان نویسی اثری است که چیزی را روایت می کند و نوشته ای است که ساخته ذهن خیال باف ماست؛ هر چند که

ممکن است قسمتی از آن از یک حادثه واقعی گرفته شده باشد.

یکی از خصوصیت های داستان آن است که خواننده، اشتیاق دارد تا شنیدن، خواندن یا دیدن آن را ادامه دهد چرا که می خواهد اتفاق بعدی را نیز بداند و

بتواند مراحل بعدی را حدس بزند.

تفاوت طرح، پیرنگ، داستان

برای نوشتن هر داستانی ما سه مرحله را طی می کنیم. ما معمولا ابتدا موضوع داستان را انتخاب می کنیم و داستانواره آن را می نویسیم و بعد به سراغ

پیرنگ آن می رویم. در نهایت هم شکل داستانی به آن بدهیم.

1-داستانواره یا طرح Sketch

داستانواره، خلاصه داستان است. وقتی قرار باشد طرح داستان را بنویسیم تنها لازم است موضوع و خلاصه آن را بگوییم بدون اینکه به حوادث آن اشاره کنیم.

مثلا اگر قرار باشد خلاصه داستان حضرت یوسف را بیان کنیم، فقط لازم است بگوییم داستان یکی از پیامبران خدا که گرفتاری های زیادی را تحمل کرد ولی به

خاطر لطف خداوند و خصلت های خوبی که داشت، عزیز مصر شد.

برشی از کتاب داستان چیست(آموزش داستان نویسی برای کودکان و نوجوانان) اثر سمیه عابد نشر ستاره جاوید 

2- پی رنگ Plot

پیرنگ، استخوان بندی داستان است؛ نحوه آرایش و چگونگی شکل دادن به داستان است.

در پیرنگ، چهارچوب داستان را چنان تنظیم می کنیم تا چون و چرای حوادث را چنان نشان داده شود که در نظر خواننده منطقی به نظر برسد. به چون و چرای

حوادث، رابطه علت و معلولی یا رابطه سببیت گفته می شود.

گفته اند پیرنگ همان نقشی است که نقاش به صورت بی رنگ می کشد و بعد آن را تکمیل کرده یا گاهی تغییر می دهد.

به این ترتیب ما در طرح داستان خودمان، قضیه و ماجرای داستان را از ابتدا به صورت منطقی می چینیم ولی احتیاجی نیست که ریزه کاری ها را خیلی دقیق

مشخص کنیم ولی باید بدانیم که علت حوادث باید بیان شوند.

3-داستانstory

در این بخش، با توجه به طرحی که در پی رنگ نوشته ایم، دست به گزینش می زنیم. گاهی لازم می شود برای این که زمان پس و پیش شود تا داستانی

ساخته شود که جذاب بوده و تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

برای فهم تفاوت داستان و پیرنگ به مثال زیر توجه کنید. دقت کنید که در داستان خواننده بلافاصله می‌پرسد: بعد چه اتفاقی می‌افتد؟ در حالیکه در پیرنگ

می‌پرسد: چرا چنین اتفاقی رخ داده است؟

جمله پادشاه مرد و بعد از آن ملکه نیز مرد، یک داستان است؛ اما پادشاه مرد و پس از مدتی ملکه از غصه مرد؛ یک پیرنگ است.

برشی بود از کتاب داستان چیست(آموزش داستان نویسی برای کودکان و نوجوانان) اثر سمیه عابد نشر ستاره جاوید